راه انداز نرم یک تجهیز الکتریکی است که ولتاژ اعمال شده به یک موتور را کنترل می کند تا توانایی کنترل نحوه افزایش و کاهش شتاب آن را داشته باشد. در مقالات گذشته با راه انداز نرم، ساختار داخلی و انواع ویژگی ها و مزیت های آن آشنا شدیم. در صورت علاقه بیشتر می توانید مقالات اصول کار راه انداز نرم و چرا از یک کنتاکتور بای پس به همراه یک راه انداز نرم استفاده می کنیم؟ را که در سایت شرکت لیان الکتریک ویرا منتشر شده است مطالعه بفرمایید.
در تنظیمات صنعتی، موتورهای القایی معمولاً به دلیل توانایی خود راه اندازی (Self start) استفاده می شوند. این ویژگی اگر چه سودمند است، اما دارای جریان راه اندازی بالایی می باشد (جریان هجومی یا Inrush Current) که ممکن است به اجزای مکانیکی و الکتریکی سیستم آسیب وارد کند. همین دلیل کافی برای استفاده از راه انداز نرم در کنار یک موتور می باشد.
موتورها را می توان به یکی از سه روش زیر راه اندازی کرد:
- اعمال ولتاژ بار کامل در فاصله زمانی کوتاه
- اعمال ولتاژ کاهش یافته و افزایش آن با کمک یک شیب زمانی
- استفاده از سیم پیچ و از طریق یک اتوترانس
یک راه انداز نرم توانایی کاهش گشتاور اعمال شده به یک موتور الکتریکی را دارد. راه اندازهای نرم شامل اجزای الکترونیکی پیشرفته، و به طور خاص تریستورها هستند که زاویه آتش آنها برای کنترل ولتاژ خروجی تغییر می کند. همانطور که می دانیم، گشتاور در موتورهای القایی با توان دوم جریان متناسب است که با ولتاژ رابطه مستقیم دارد. بنابراین با کاهش ولتاژ توسط راه انداز نرم می توان گشتاور و جریان اعمالی به موتور را کنترل کرد.
کنترل حلقه باز (Open Loop Control)
ولتاژ راه اندازی توسط راه انداز نرم، بدون در نظر گرفتن جریان اولیه کشیده شده توسط موتور اعمال می شود. برای هر فاز، دو تریستور پشت به پشت متصل می شوند، که با تاخیر 180درجه نسبت به یکدیگر عمل هدایت جریان را انجام می دهند. این تاخیر زمانی در زاویه آتش بین تریستورها تا زمانی که ولتاژ به مقدار نامی بار کامل برسد، به تدریج کاهش می یابد.
کنترل حلقه بسته
همانطور که از نامش پیداست، بسته به تغییر زاویه آتش تریستورها در یک راه انداز نرم، یکی از خروجی های به سمت موتور کنترل می شود. این اجازه می دهد تا ولتاژ خروجی اعمال شده به موتور در حد مجاز باقی بماند. 
هر راه انداز نرم از دو مولفه اساسی تشکیل شده است:
- سوئیچ های قدرت Power Switches
اینها همان SCR ها یا تریستورهایی هستند که قابلیت کنترل فاز را در راه انداز نرم فراهم می کنند. برای یک موتور سه فاز، دو تریستور در هر فاز به صورت پشت به پشت متصل می شوند.
- منطق کنترلی
از طریق کنترل کننده ها یا میکروکنترلرهای PID زاویه آتش به گیت های SCR کنترل می شود تا کنترل دقیق در تمام طول راه اندازی توسط راه انداز نرم اجرا شود.
مزایای استفاده از راه انداز نرم
این موضوع که ولتاژ راه اندازی از یک “روند شیب دار” پیروی می کند، به معنای افزایش تدریجی جریان و گشتاور است که از اجزای تشکیل دهنده سیستم در برابر هرگونه شوک های ناگهانی الکتریکی و مکانیکی جلوگیری می کند. برای کنترل جریان راه اندازی یک موتور، از نظر اقتصادی، یک راه اندار نرم در مقایسه با یک درایو کنترل دور هزینه کمتری دارد. علاوه بر این، راه انداز های نرم دارای ابعاد کوچکتری نیز هستند. (انتخاب درایو کنترل دور و یا راه انداز نرم با توجه به نیازهای شما بخش اول) برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه راه انداز نرم و کنترل دور می توانید به سایت شرکت لیان الکتریک ویرا مراجعه بفرمایید.
بدون دیدگاه