نقش رله کنترل فاز در حفاظت از موتورهای الکتریکی چیست؟

[vc_row][vc_column][vc_column_text css=”.vc_custom_1627828902441{padding: 10px !important;background-color: #c9c9c9 !important;border: 2px solid #424242 !important;}”]

اگر بار اتصالی به موتور کمتر یا برابر با توان اسمی خود الکتروموتور باشد موتور به کار عادی خود ادامه می دهد ولی برای توان های بیشتر موتور جریان بیشتری از شبکه می کشد که این مسوله سبب گرم و داغ شدن بیش از حد موتور می شود که اگر رله های حفاظتی زود عمل نکنند به سوختن سیم پیچی ها و از بین رفتن عایق موتور منجر می شود.

[/vc_column_text][vc_column_text]

استفاده از رله های کنترل فاز  در صنعت نیز یکی از روش های مرسوم در حفاظت از الکتروموتورها است. منظور از حفاظت، به کار گیری دستور العمل ها و استفاده از تجهیزاتی است که بلافاصله پس از رخ دادن انفاقات و خطاهای ناخواسته در سیستم، وارد عمل شده و تجهیز مورد نظر را از مدار خارج می کنند. مدل کنترل فاز یکی از این تجهیزات حفاظتی است که عموما در تابلو برق هایی که برای موتور طراحی می شود استفاده می گردد. (مشخصات الکتریکی رله کدامند؟)

رله کنترل فاز

کلید ها به دو نوع ساده و مرکب تقسیم می شوند. کلیدهای ساده با نیروی مکانیکی عمل می کنند و کلیدهای مرکب به وسیله یک نیروی واسطه فعال می شوند را المان مورد نظر را از مدار خارج می کنند. رله کنترل فاز در واقع نوعی کلید مرکب است که قادر به تشخیص موارد زیر است و می تواند در صورت رخ دادن هر یک از خطاهای زیر مدار را قطع کند.

1. تشخیص زمان تأخیر(delay) در قطع و وصل
2. حساسیت در برابر هر گونه تغییر در توالی فازها
3. تشخیص قطع بودن یک یا دو فاز
4. حساسیت در برابر عدم تقارن ولتاژ سه فاز
5. تشخیص کاهش و افزایش ولتاژ و اعلام آن توسط ال ای دی ها و نشانگر

فواید دیگر رله کنترل فاز

1. عملکرد سریع در صورت رخ دادن خطا
2. قابلیت تنطیم زمان اتصال دوباره پس از رفع خطا (بر روی کنترل فاز، پیچ تنظیمی وجود دارد که توسط آن می توان زمان تأخیر را کنترل نمود.)
3. حفاظت از الکتروموتور در مقابل اختلالات شبکه
4. مجهز به نمایشگر جهتنمایش خظاهای مختلف و حالت نرمال

دلایل استفاده از رله کنترل فاز

اضافه بار در موتور و نیاز به رله

اگر بار اتصالی به موتور کمتر یا برابر با توان اسمی خود الکتروموتور باشد موتور به کار عادی خود ادامه می دهد ولی برای توان های بیشتر موتور جریان بیشتری از شبکه می کشد که این مسوله سبب گرم و داغ شدن بیش از حد موتور می شود که اگر رله های حفاظتی زود عمل نکنند به سوختن سیم پیچی ها و از بین رفتن عایق موتور منجر می شود. (رله اضافه بار و انواع آن کدامند؟)

اتصال کوتاه در موتور و نیاز به رله

اتصال یکی از فازها به زمین یا فار ها به هم را اتصال کوتاه می نامند. که عموما در موتور ها این مسئله با اتصال استاتور له زمین رخ می دهد. در کل اتصال کوتاه باعث میشود جریان بسیار زیادی از سیم پیچ های موتور عبور کند که برای حفاظت به رله نیاز داریم.

کاهش و افزایش ولتاژ و نیاز به رله

با کاهش ولتاژ، توان تحویلی الکتروموتور نیز کاهش می یابد و در نتیجه موتور برای جبران این افت ولتاژ جریان بیشتری را از شبکه می کشد. از طرف دیگر افزایش ولتاژ باعث بروز یک جریان نشتی از عایق می شود که هر چقدر این افزایش ولتاژ بیشتر باشد این جریان نشتی هم بیشتر می شود. و در هر دو حالت کاهش یا افزایش ولتاژ عایق سیم پیچ های موتور گرم می شوند و می توانند منجر به سوختن موتور شوند که در این حالت رله کنترل فاز می تواند از این مئله جلوگیری کند.

عدم تعادل ولتاژها و نیاز به رله

عموما تمامی سیستم های سه فاز شامل تمامی موتور های الکتریکی و سیستم های توزیع برای کر در حالت ولتاژ متعادل ظراحی شده اند. به این معنی که اندازه فاز ها باید با هم برابر باشند و فازها اختلاف 120 درجه با هم داشته باشند. در ولتاژهای نامتعادل، اندازه جریان فازهای مختلف که موتور از شبکه می کشد نیز متفاوت خواهد بود و رله ها وظیفه حفاظت از این عدم تقارن را نیز به عهده دارند.(مفاهیم کاربردی درباره رله های حفاظتی)

تک فاز شدن و نیاز به رله

در واقع قطع فاز نیز نوعی بسیار شدید از عدم تعادل ولتاژ است. و با قطع یک فاز جریان دیگر فازها به شدت افزایش می یابد و دقیقا همان مشکل موارد قبل پیش می آید و نیاز به یک رله برای حفاظت ضروریست

تغییر توالی فازها و نیاز به رله

با تغییر یا جابه جایی دو فاز جهت حرکت موتور عوض شده موتور در جهت خلاف جهت قبلی خواهد چرخید. این امر در بسیاری از سیستم ها و صنایع می تواند برای تجهیزات و پرسنل خطرناک باشد و باید به وسیله رله های مناسب از آن جلوگیری شود.

همچنین شما می توانید مقالات حفاظت موتور با رله حفاظتی بخش اول و دوم را مطالعه بفرمایید.

رله ها که سوئیچ های الکتریکی و جزو کلیدهای مرکب هستند، به عنوان کنترل فاز عمل می کنند. رله های افت فاز و رله های توالی فاز به منظور این طراحی شده اند که بتوانند موتورهای الکتریکی را که توسط شبکه های سه فاز تغذیه می شوند، محافظت کنند. چرا این موتورها به محافظت نیاز دارند، به دلیل آنکه در صورت تغییرات ناگهانی ولتاژ آسیب به آن ها وارد می شود.

نحوه عملکرد رله های کنترل فاز

رله های کنترل فاز یا توالی فاز (phase sequence) می تواند اتفاقاتی را که این قابلیت را دارند که به موتور آسیب برسانند تشخیص دهد. این نواقص و عیوب عبارتند از:

1. نقص ولتاژ یا افت ولتاژ در یک یا چند فاز. البته ممکن است همزمان افت ولتاژ در چند ولتاز اتفاق افتد یا آنکه تنها در یک فاز اتفاق بیفتد.
2. عدم تعادل ولتاژ در بین فازها اتفاق بیفتد. در این مورد ممکن است هیچ کدام از فازها دچار افت شدید ولتاژ نشوند، اما در بین آن ها عدم تعادلی پیش آید که پتانسیل آسیب رساندن به موتور را داشته باشد.

هر یک از موارد بالا را رله کنترل فاز به خوبی و در زمان مناسب می تواند تشخیص دهد و از طرق کنترلی بتواند موتور را از آسیب های اختمالی مصون نگه دارد. برای آشنایی بیشتر با عیوبی که می تواند توسط رله عیب یابی گردد با متخصصان و کارشناسان لیان الکتریک می توانید تماس بگیرید.[button title=”تماس با ما” link=”https://www.lianelectric.com/%d8%aa%d9%85%d8%a7%d8%b3-%d8%a8%d8%a7-%d9%85%d8%a72/” target=”_blank” align=”” icon=”” icon_position=”” color=”blue” font_color=”” size=”2″ full_width=”” class=”” download=”” rel=””]

مورد دیگری که این مورد به وسیله رله توالی فاز می تواند پیگیری شود، توالی نادرست فاز تغذیه جریان است. اگر این ردیابی و عیب یابی توسط رله توالی فاز انجام نشود ممکن است باعث شود که موتور در جهت خلاف جهت اصلی به گردش درآید. که این عیب توسط سوئیچ مورد نظر مورد پیشگیری قرار می گیرد. شما می توانید برای آشنایی با نمونه های دیگر این محصول به صفحه رله در سایت لیان الکتریک مراجعه نمایید.[call_to_action title=”” icon=”icon-lamp” link=”https://www.lianelectric.com/%d8%b1%d9%84%d9%87/” button_title=”صفحه رله در سایت لیان الکتریک” class=”” target=”_blank” animate=””][/call_to_action]

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]