اصول عملکرد رله حفاظتی چیست؟

[vc_row][vc_column][vc_column_text css=”.vc_custom_1631343406528{margin: 0px !important;padding: 12px !important;background-color: #efefef !important;border: 2px initial #2d1320 !important;border-radius: 10px !important;}”]

نیاز به این محصول ناشی از آن است که گاهی ما احتیاج داریم که به سرعت از تجهیزات و مدارها محافظت کنیم و برای این منظور به ابزاری نیاز است که بتواند در حد چند هزارم ثانیه به وضعیت پیش آمده پاسخ دهد و مدارشکن را فعال کرده و مدار را قطع کند. این وظیفه از عهده رله حفاظتی بر می آید.

[/vc_column_text][vc_column_text]

با رله حفاظتی که یکی از قطعات بسیار مهم در سیستم های کنترلی و حفاظتی است در مقاله “رله محافظتی چیست؟” آشنا شدیم. یکی از انواع این محصول نوع میکرو پروسسور بود که جهت آشنایی با آن بهتر است به مطالعه نوشته “آشنایی با رله حفاظتی میکروپروسسور (microprocessor relays)” بپردازید. تئوری و کاربرد این محصول یکی از بخش های مهم در آموزش مهندسی قدرت، زیر شاخه حفاظت از سیستم های قدرت محسوب می شود.

علت نیاز به رله حفاظتی

نیاز به این محصول ناشی از آن است که گاهی ما احتیاج داریم که به سرعت از تجهیزات و مدارها محافظت کنیم و برای این منظور به ابزاری نیاز است که بتواند در حد چند هزارم ثانیه به وضعیت پیش آمده پاسخ دهد و مدارشکن را فعال کرده و مدار را قطع کند. این وظیفه از عهده رله حفاظتی بر می آید. در برخی موارد این زمان های ترخیص در قوانین یا قواعد عملیاتی تجویز شده است. یک برنامه نگهداری یا تست نیز برای تعیین عملکرد و در دسترس بودن سیستم های حفاظتی مورد استفاده قرار می گیرد.

بر اساس کاربرد نهایی و قوانین اجرایی، استانداردهای مختلفی از جمله استانداردهای ذکر شده در زیر زمان پاسخگویی رله حفاظتی به موقعیت خطا را که امکان دارد رخ دهد، کنترل می کنند؛

1. استاندارد ANSI C37.90
2. استاندارد IEC255-4
3. استاندارد IEC60255-3

اصول عملیاتی رله محافظتی

رله های حفاظتی الکترومکانیکی به دو طریق عمل می کنند:

1. جاذبه مغناطیسی
2. القای مغناطیسی

رله های الکترومکانیکی نوع سوئیچی با زمان های عملیاتی و آستانه های ولتاژ عملیاتی ثابت و معمولا اشتباه مشخص شده کار می کنند. اما بر خلاف آن ها رله های حفاظتی دارای ویژگی های عملیاتی خوبی هستند. چرا که این وسیله قابلیت انتخاب و تنظیم زمان، جریان و هر پارامتر عملیاتی دیگری را دارا می باشد. همچنین رله های حفاظتی ممکن است از ابزارهای زیر استفاده کنند:

1. دیسک های القائی
2. قطب تیره (shaded pole)
3. آهن ربا
4. سیم پیچ های عملکردی و مهار کننده
5. اپراتورهای نوع سیم لوله (solenoid)
6. کانتکت های رله تلفن
7. شبکه های تغییر فاز

تقسیم رله حفاظتی بر مبنای اندازه گیری

در این قسمت خواهیم دید که می توان این محصول را بر اساس نوع اندازه گیری که آن ها انجام می دهند، دسته بندی نمود. یک رله محافظتی می تواند به اندازه یک کمیت پاسخ دهد، مثلا به اندازه ولتاژ یا شدت جریان. رله های القائی می توانند به حاصلضرب دو کمیت در دو میدان سیم پیچ پاسخ دهند که مثلا می تواند نشان دهنده قدرت در یک مدار باشد.

اما عملی نیست که نوعی از آن را بسازیم که بتواند گشتاور معادل ضریب دو کمیت جریان متناوب را ایجاد کند. اما این مهم نیست. چرا که تنها شرط قابل توجه و مهم برای رله ها آن است که به خوبی تنظیم شوند و تنظیمات آن ها بتواند متناظر با نسبت کمیت ها باشد، صرفنظر از اینکه مقادیر جزئی هر کدام از کمیت ها چه مقدار است.

می توان برای آنکه این حساسیت را ایجاد کنیم که یک مدار بتواند توسط مدار دیگر کنترل شود از چند سیم پیچ استفاده کنیم. به این ترتیب می توان ترکیب های مختلفی از گشتاور عملکرد و گشتاور مهار کننده را با استفاده از این نوع ابزارهای حفاظتی به دست آورد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید به صفحه “راهنمای کاربرد و نگهداری رله حفاظتی” مراجعه نمایید.

استفاده از آهنربای دائم در رله حفاظتی

اگر از یک آهنربای دائم در مدار مغناطیسی این محصول استفاده کنیم، در واقع این قابلیت را برای آن فراهم آورده ایم که بتواند نسبت به جریان در یک جهت به صورت متفاوت از جهت دیگر واکنش نشان داده و پاسخ متفاوتی دهد. چنین رله های قطبی شده ای در مدارهای یک جهته به کار گرفته می شوند تا بتوانند برای مثال جریان معکوس به سمت ژنراتور را تشخیص دهند.

این ابزارها می توانند به صورت دو حالته پایدار (bistable) ساخته شوند. که هنگامی که جریانی از سیم پیچ عبور نمی کند، کانتکت را بسته نگه دارد و برای تنظیم مجدد نیازمند جریان معکوس می باشد. برای مدارهای AC این اصل با یک سیم پیچی قطبی متصل به منبع ولتاژ مرجع توسعه پیدا می کند. برای اطلاع بیشتر در این زمینه می توانید با متخصصان ما در لیان الکتریک ارتباط برقرار نمایید.[button title=”تماس با ما” link=”https://www.lianelectric.com/%d8%aa%d9%85%d8%a7%d8%b3-%d8%a8%d8%a7-%d9%85%d8%a72/” target=”_blank” align=”” icon=”” icon_position=”” color=”blue” font_color=”” size=”2″ full_width=”” class=”” download=”” rel=””]

در مورد کانتکت های مورد استفاده نیز باید به این دو نکته توجه کنید که:

1. اولا استفاده از کانتکت های با وزن کم باعث می شود که ابزارهای حفاظتی حساس بتوانند سریع تر عمل کنند.
2. اما از طرفی کانتکت های کوچک ظرفیت انتقال جریان های سنگین و یا قطع چنین جریان هایی را ندارند.

نقش رله حفاظتی در تشخیص علت خطا

بنابراین اغلب رله های اندازه گیری از نوع آرماتور که در تلفن به کار می رود، به عنوان کمکی استفاده می کنند. در تاسیسات بزرگ الکترومکانیکی، بسیار مشکل است که بتوان دستگاهی را که منشا تولید سیگنالی بوده که باعث قطع مدار شده تشخیص داد. این اطلاعات برای پرسنل عامل لازم است تا بتوانند علت خطا را کشف کرده و از بروز دوباره آن جلوگیری کنند.

اما رله ها می توانند مجهز به علامت هایی باشند که وقتی عمل می کنند، آن علامت ها آزاد شوند و به این ترتیب ما می توانیم متوجه شویم که اشکال به وجود آمده از سمت کدام دستگاه بوده است. در آخر به شما توصیه می شود که برای آشنایی با تنوع این محصول و همچنین انتخاب و خرید به صفحه رله در سایت لیان الکتریک مراجعه نمایید.[call_to_action title=”” icon=”icon-lamp” link=”https://www.lianelectric.com/%d8%aa%d9%85%d8%a7%d8%b3-%d8%a8%d8%a7-%d9%85%d8%a72/” button_title=”رله حفاظتی لیان الکتریک” class=”” target=”_blank” animate=””][/call_to_action]

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]