[vc_row][vc_column][vc_column_text css=”.vc_custom_1626532707213{margin: 0px !important;padding: 10px !important;background-color: #c9c9c9 !important;border: 2px initial #212121 !important;border-radius: 10px !important;}”]

رله‌های نشتی زمین Fanox دو نقش اساسی در سیستم های الکتریکی ایفا می کنند. حفاظت از جان انسان ها در برابر شوک الکتریکی و ایمنی در برابر آتش سوزی. جریان های نشتی زمین هرچند دارای اندازه بسیار کوچکی باشند، می توانند منجر به آسیب های بزرگی در مراکز صنعتی شوند. عموما عامل بسیاری از آتش سوزی ها را اتصال کوتاه اعلام می کنند. اما در واقع در غالب موارد نقص کار ابتدا از یک نشتی جریان کوچک نشات گرفته است. رله های نشتی جریان در کنار ترانس های جریان کوربالانس یا CBCT ها وظیف آشکارسازی این جریان های نشتی و تریپ دادن مدار قدرت قبل از رخداد یک فاجعه را ایفا می کنند.

[/vc_column_text][vc_column_text]

رله‌های نشتی زمین Fanox

رله‌های نشتی زمین Fanox برای حفاظت از جان افراد و تجهیزات در برابر خطاهای زمین در نظر گرفته می شوند. این رله ها در انواع گوناگونی تولید می شوند. امروزه مدل های قابل تنظیم صنعتی آن ها به راحتی در بازار در دسترس هستند. برای آشنایی بیشتر با این تجهیزات بیایید ابتدا نگاهی به مفاهیم اساسی جریان نشتی زمین بیندازیم.

حفاظت خطای زمین

خطای زمین زمانی است که یکی از فازهای سیستم قدرت به زمین برخورد کند و جریان مستقیما از فاز به زمین انتقال یابد. در این حالت بار ممکن است به طور کلی از مدار خارج شود. این خطا معمولا زمانی رخ می دهد که هادی های فاز به خوبی عایق نشده باشند، اتصال کوتاه شوند یا در اثر رطوبت محیط یا حتی بدن موجودات زنده همچون انسان مسیری برای انتقال جریان از فاز به زمین ایجاد شود. برای جلوگیری از این خطا باید مقاومت مسیر نول به زمین را در منبع تغذیه افزایش دهیم. به عبارتی بین نول و زمین امپدانس اضافه کنیم.

جریان نشتی زمین

جریان نشتی زمین جریانی است که معمولا در اتصال زمین یک تجهیز که به خوبی ارت شده باشد جاری می شود. در تجهیزات پزشکی الکتریکی، غالبا تغذیه به ترانسفورمری متصل می شود که بدنه آن ارت شده است. در این حالت در صورت رخ دادن خطای زمین، بیشتر جریان خطا از طریق امپدانس عایق بین روکش هادی سیم پیچ های اولیه و ثانویه ترانسفورمر عبور می کند. چرا که این مسیر کمترین مقاومت ممکن را داراست و جریان همواره کمترین مقاومت را برای عبور انتخاب می کند.

اگر تجهیزات الکتریکی صحیح نصب و راه اندازی شوند و بدنه آن ها به خوبی ارت شود. حتی در صورت برقدار شدن بدنه، فردی که با بدنه در تماس باشد دچار هیچ گونه آسیبی نخواهد شد. این وضعیت را در شک زیر می توانید مشاهده کنید. در این حالت، به دلیل این ک بدنه تجهیز با یک هادی ارت (E) با امپدانس (مقاومت) پایین به خوبی ارت شده است، مسیر بدنه تجهیز از طریق هادی ارت به زمین، نسبت به مسیر بدنه تجهیز از طریق بدن انسان به زمین دارای مقاومت الکتریکی کمتری است و در نتیجه اکثر جریان از هادی ارت عبور کرده و فرد دچار برق گرفتگی نمی شود.

شکل 1. مسیر جریان نشتی زمین از طریق هادی ارت

اما در صورتی که ارت باز شده باشد یا مقاومت بالایی داشته باشد، دیگر مساله فرق می کند. در این حالت، امپدانس بین سیم پیچ های اولیه ترانسفورمر تغذیه و بدنه تجهیز ممکن است برابر یا حتی کمتر از امپدانس مسیر هادی ارت باشد. فرد ممکن است دچار شوک الکتریکی و برق گرفتگی شدید شود.

شکل 2. جریان نشتی زمین از بدن فرد عبور می کند

خطای زمین محدود شده (REF)

سیستم حفاظتی خطای زمین محدود شده در مکان هایی مورد استفاده قرار می گیرد که ناحیه حفاظتی باید محدود شود. در سیستم حفاظتی محدود شده، علاوه بر ترانس های جریان فاز یا همان CT ها، یک ترانس جریان روی نول ترانسفورمر قرار می گیرند که آن NCT‌ اطلاق می شود. در این سیستم سه CT‌ فاز به صورت اتصال پسماند بسته می شوند و سپس نقطه مشترک CT های فاز به ثانویه NCT متصل می شود.

بنابراین، هرگاه سه فاز ترانسفورمر دچار عدم تعادل شود، برآیند جمع برداری جریان های نامتعادل به عددی غیر صفر می انجامد که این جریان هم از هادی نول عبور کرده و توسط ترانس جریان نول NCT اندازه گیری می شود، و هم در نقطه اتصال پسماند CT های فاز جاری می شود و چون این دو مسیر به هم متصل شده اند، این دو جریان یکدیگر را خنثی می کنند و صفر می شود. در نتیجه این حفاظت در برابر عدم تعادل عمل نمی کند.

از طرف دیگر در صورت رخ دادن یک خطا خارج از ناحیه حفاظتی مورد نظر در طرف ستاره منجر به جاری شدن جریان در CT های فاز دچار خطا می شود. در عین حال در NCT نیز جریان متعادل کننده ای به همان بزرگی جاری می شود که باز هم جریان خطای اندازه گیری شده را در نقطه اتصال مشترک صفر می کند و خطایی اندازه گیری نمی شود. در نتیجه این سیستم در برابر خطاهای خارج از ناحیه حفاظتی نیز مصون است و دچار عملکرد بیهوده نمی شود. اما زمانی که در داخل ناحیه حفاظتی یک خطا رخ دهد، NCT تنها جریان خطا را اندازه گیری می کند و حفاظت خطای محدود شده عمل می کند. طرح حفاظت خطای محدود شده بهترین طرح برای حفاظت از ترانسفورمرها در برابر خطاهای داخلی است.

عواملی که جریان نشتی ایجاد می‌کنند

رله نشتی جریان برای محافظت از سیستم های الکتریکی در برابر نشتی جریان است. اما برای این منظور لازم است که با عوامل ایجاد جریان نشتی آشنا گردیم.

1. یکی از عواملی که می‌تواند موجب نشتی در جریان و نیاز به رله گردد، فرسایش عایقی است که میان رساناهای برق دار وجود دارد.
2. از جمله دیگر موارد ایجاد نشتی جریان می تواند فرسوده شدن عایقی باشد که بین رساناهای برق دار و زمین وجود دارد. برای محافظت در این موارد باید از رله های حفاظتی نشتی زمین استفاده کرد.

عوامل فوق سبب خواهند شد که جریان برق از مسیر اصلی خود منحرف شوند و به این ترتیب نتواند تجهیزات و وسایل مورد نیاز را تغذیه کنند. از این جهت اهمیت استفاده از رله های نشتی جریان پدیدار می گردد.

رله نشتی و خطای زمین

یکی دیگر از عواملی که گاهی موجب ایجاد نشتی در مسیر جریان الکتریکی می گردد و استفاده از رله جهت پیشگیری از آن ضروری است، خطای زمین است. این اتفاق به دلایل مختلفی می تواند رخ دهد که از آن جمله عبارتند از:

1. عدم انجام درست سیم کشی ها
2. از بین رفتن و پوسیدگی عایق ها
3. تراکم و انباشته شدن رطوبت در برخی قسمت های مسیر جریان
4. وجود میدان های مغناطیسی پراکنده که می توانند حرکت الکترون ها را در سیم حامل جریان تحت تاثیر قرار دهند.

بنابراین برای پیشگیری از این عوامل بهترین تدبیر استفاده از رله نشتی جریان است که با تشخیص به موقع خارج شدن جریان برق از مسیر اصلی، آن بخش از مدار را قطع می کند. که از این طریق هم مانع از هدر رفت انرژی می گردد و هم از خطرات احتمالی برای افرادی که در معرض جریان انحرافی قرار دارند پیشگیری می کند و هم مانع از آسیب دیدن سیستم ها و تجهیزات الکتریکی می گردد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه رله های نشتی جریان و کارکرد آن ها می توانید به مقاله “رله های محافظتی نشتی زمین” نیز مراجعه نمایید.

اهمیت استفاده از رله‌های نشتی زمین Fanox

به دلیل ملاحظت ایمنی، سیستم های زمین باید دارای هادی زمینی باشند که ماشین ها و ادوات الکتریکی را به زمین متصل می کند. در صورت شکست عایقی بین هر کدام از فازها و زمین یا هر قسمت دیگری از بدنه تجهیزات، جریان خطای زمین در این مسیر جاری می شود. این جریان در صورت عدم تشخیص درست می تواند منجر به پدید آمدن ولتاژ های بزرگ و خطرناک شود. این شوک الکتریکی گاها به دلیل قطع شدن کامل هادی ارت رخ می دهد که در این حالت می تواند بسیار شدیدتر نیز باشد. حفاظت و ایجاد ایمنی در برابر این آسیب به خصوص در کاربردهای پزشکی، معدنی، صنایع، هتل ها و مراکز خرید از اهمیت دوچندان برخوردار است.

رله‌های نشتی جریان

رله‌های نشتی زمین Fanox دو نقش اساسی در سیستم های الکتریکی ایفا می کنند. حفاظت از جان انسان ها در برابر شوک الکتریکی و ایمنی در برابر آتش سوزی. جریان های نشتی زمین هرچند دارای اندازه بسیار کوچکی باشند، می توانند منجر به آسیب های بزرگی در مراکز صنعتی شوند. عموما عامل بسیاری از آتش سوزی ها را اتصال کوتاه اعلام می کنند. اما در واقع در غالب موارد نقص کار ابتدا از یک نشتی جریان کوچک نشات گرفته است. رله های نشتی جریان در کنار ترانس های جریان کوربالانس یا CBCT ها وظیف آشکارسازی این جریان های نشتی و تریپ دادن مدار قدرت قبل از رخداد یک فاجعه را ایفا می کنند.

اساس عملکرد

CBCT بر اساس این قانون کرشهوف عمل می کند که جمع برداری جریان ها در هر نقطه برابر صفر است. بنابراین در صورتی که در یک نقطه از مدار نشتی جریانی وجود داشته باشد، جمع برداری جریان ها در بالای نقطه نشتی برابر صفر نخواهد شد. این جریان نشتی دقیقا در ثانویه CBCT‌ جاری می شود. اگر این جریان از جریان تعیین شده روی رله نشتی جریان بیشتر شود، مدار توسط رله قطع می شود. طرح این سیستم حفاظتی را می توانید در شکل زیر مشاهده کنید.

رله‌های نشتی زمین Fanox

کمپانی Fanox یکی از شرکت های پیشرو در زمینه تولید تجهیزات حفاظتی و کنترلی در اروپا میباشد. همچنین با بیش از 30 سال سابقه، یکی از قابل اعتماد ترین تولیدکنندگان رله های نشتی جریان است. رله های نشتی جریان Fanox تجهیزاتی موثر برای حصول اطمینان از حفاظت در برابر نشتی الکتریکی در سیستم های فشار ضعیف می باشند.

رله های نشتی جریان فنوکس ویژگی های قدرتمندی را برای کاربر به ارمغان می آورند:

• بسیار ایمن: این رله برای کار در محیط هایی با سطح نویز بالا طراحی شده اند. در برابر تداخلات الکترومغناطیسی کاملا مصون هستند. این ویژگی منجر به عملکرد بهینه و بدون وقفه سیستم می شود.
• امنیت بهبود یافته: ویژگی امنیت بهبود یافته یک کانال پایشگر پشتیبان است. در صورت وجود مشکل در تجهیز یک آلارم فعال می شود تا کاربر از وجود مشکل با خبر شود.
• نگهداری آسان: تست تجهیز بسیار آسان بوده و نیاز به هیچگونه خاموشی ندارد.
• مدل های کارا: رله D30 با پهنای تنها 22.5mm برای بسیاری از کاربردهای تابلوسازی انتخاب اول می باشد.
• انعطاف پذیری: منطق مثبت یا منفی برای عملکرد تریپ رله ها قابل انتخاب می باشد. این منطق آن ها را برای هر کاربردی مناسب می سازد.

مدل های اصلی رله‌های نشتی زمین Fanox:

مدل D30:

مدل D30 که دارای ابعاد بسیار کوچک می باشد و در کنار CBCT مورد استفاده قرار می گیرد.

مدل ELR-3C:

این مدل نیز در کنار یک CBCT‌ خارجی مورد استفاده قرار می گیرد. دارای بازه قابل توجه تنظیمات زمان و تپ عملکرد می باشد.

مدل ELRA:

رله ای مولتی رنج با قابلیت تنظیم زمان و تپ عملکرد دارای CBCT سرخود.

مشخصات کلی تمامی رله های نشتی جریان فنوکس:

مشخصات CT کوربالانس های فنوکس:

در ادامه به برخی از مهم ترین و رایج ترین پرسش ها در رابطه با چیستی و نحوه عملکرد رله نشتی زمین خواهیم پرداخت. اگر همچنان پرسش هایی درباره رله داشتید می توانید به صفحه ” Clamp down on earth leakage” مراجعه نمایید.

سوالات متداول

1. رله نشتی زمین چیست؟

این رله ها که به طور اختصاری به آن ها ELR گفته می شود، همچنین به نام رله های خطای زمین گفته می شود که مانیتورهای جریان باقی مانده هستند که برای تشخیص دادن خطاهای زمین به کار می روند که ظرفیت خطرناک شدن دارند، پیش از آنکه آن ها باعث ایجاد آسیب و خطری بالفعل شوند. یکی از دلایل خطاهای جاری زمین عدم عایق شدن کافی است که به جهت آسیب هایی که به ابزار و کابل ها وارد شده، ایجاد می گردد.

2. رله های نشتی زمان چگونه کار می کنند؟

این رله ها، ابزاری ایمن هستند که در تاسیسات الکتریکی با مقاومت زمین بالا به کار گرفته می شوند تا بتوانند از شوک های الکتریکی پیشگیری کنند. این رله ها انحرافات کوچک ولتاژ بر روی تابلو برق های محافظ تجهیزات الکتریکی را تشخیص می دهند و اگر ولتاژ خطرناکی تشخیص داده شود، در مدار دخالت کرده و در واقع رله جریان را قطع می کنند.

3. چه عواملی باعث نشتی زمین می شود؟

عوامل کلی که مسبب این پدیده هستند را می توان به دو دسته تقسیم کرد:

1. عوامل غیر عمدی که عبارت است از آسیب دیدن عایق هایی که روی کابل ها و وسایلی که جریان برق از آنها عبور می کند، به وجود می آید.
2. عوامل عمدی که در واقع مربوط به بخشی از طراحی تجهیزات الکتریکی است که به منبع تغذیه متصل هستند و دلایل خاص خود را دارد. که برای آنکه بدانید چه دلایلی سبب آن می شود که گاهی طراحی نشتی زمین غیر قابل اجتناب باشد با طراحان و متخصصان ما در لیان الکتریک تماس حاصل نمایید. [button title=”تماس با کارشناسان لیان الکتریک” link=”https://www.lianelectric.com/%d8%aa%d9%85%d8%a7%d8%b3-%d8%a8%d8%a7-%d9%85%d8%a72/” target=”_blank” align=”” icon=”” icon_position=”” color=”blue” font_color=”” size=”2″ full_width=”1″ class=”” download=”” rel=””]

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]