سافت استارترها غالبا به دلیل ویژگی و مزیتشان در راه اندازی یا استارت بارهای موتوری مورد توجه قرار گرفته اند. خلاص شدن از دست جریان های راه اندازی بالای موتور های القایی نعمتی است که این وسیله در اختیار ما قرار می دهد و آن قدر مهم و بزرگ است که اساسا این تجهیز را با همین نام بشناسیم: سافت استارتر!
به هر حال با گذر زمان مشخص شده است که این فقط راه اندازی یا استارت نیست که در توقف نرم اهمیت بالایی دارد. در بسیاری از کاربردهای موتوری در صنایع مختلف، توقف نرم و کنترل شده نیز اهمیت پیدا میکند. شاید برای تان تعجب آور باشد، اما بررسی ها نشان داده ارائه توقف نرم کاربردهایی مثل سیستم های پمپاژ اهمیت بیشتری نسبت به استارت نرم هم دارد.
در جایی که سافت استارتر با اجرای یک توقف نرم می تواند جلوی پدیده بسیار مخربی هم چون ضربه قوچ را بگیرد و سیستم را از ترکیدن لوله ها نجات دهد، و در دراز مدت از تعمیرات سافت استارتر و تجهیزات دیگر جلو گیری کند. به همین دلیل در غالب راه اندازهای نرم به روز، روش های کنترلی برای توقف نرم نیز ارائه می شوند و حالا تعداد روش های توقف نرم نیز افزایش یافت است. به همین بهانه، در این مقاله به بررسی روش های کنترل توقف در سافت استارترها می پردازیم. (نکاتی برای تعمیرات سافت استارتر)
روش های توقف در سافت استارتر در زیر معرفی شده اند.
- روش توقف خلاص: کاهش سرعت ذاتی بار
- روش شیب ولتاژ: افزایش زمان توقف بار
- روش کنترل تطبیقی: افزایش زمان توقف متناسب با نوع کاربرد و نیاز کارفرما
توقف خلاص در سافت استارترها
روش خلاص به این معنی است که سافت استارتر پس از دریافت دستور توقف، کاملا بار را رها می کند. پس از رها شدن بار، بسته به اینرسی و سایر شرایط، بار آنقدر می چرخد تا در نهایت انرژی جنبشی موجود در آن به پایان برسد و خود به خود متوقف شود. در نتیجه مدت زمان لازم برای توقف مشخص نیست و به خود بار بستگی دارد. این توقف در بسیاری از کاربردها مناسب است. مثلا در یک فن دمنده شاید نیاز چندانی به کنترل فرایند توقف نداشته باشید و می توانیم اجازه دهیم فن آنقدر بچرخد تا خود به خود متوقف شود. بدین صورت دیگر فشار زیادی نیز به موتور و راه انداز برای توقف سریع تر بار اعمال نمی شود.
اما از سوی دیگر فرض کنید نیاز داشته باشیم یک بار به سرعت متوقف شود. فرض کنید یک میکسر داریم که به محض اتمام فرایند می خواهیم چرخش آن در چند ثانیه متوقف شود تا بتوانیم مواد مورد نظر را از آن خارج کنیم. در این حالت سافت استارتر باید وارد عمل شود و با روش های کنترل توقف دیگر، سریع تر بار را متوقف کند در نتیجه دیگر روش خلاص پاسخ گوی نیاز ما نخواهد بود.( انواع پیغام ها و آلارم های رایج در تعمیرات سافت استارتر)
توقف شیب ولتاژ در سافت استارترها
در روش شیب ولتاژ، ولتاژ اعمالی به موتور را طی یک بازه زمانی مشخص کاهش می دهد. وقتی کاهش ولتاژ به صفر رسید، موتور دیگر از شبکه انرژی دریافت نمی کند اما ممکن است همچنان در اثر اینرسی بار به چرخش خود ادامه دهد. بزرگ ترین عیب این روش این است که در ضایان فرایند توقف و به صفر رسیدن ولتاژ ، بار ممکن است همچنان در حال چرخش باشد که ممکن است مطلوب بهره بردار و کاربرد نباشد.
این روش می تواند برای کاربردهایی مفید باشد که نیاز است زمان توقف افزایش یابد یا می خواهیم جلوی رخداد گذراها در دیزل ژنراتور تغذیه را بگیریم. مثلا یک بال میل را در نظر بگیرد که ممکن است در اثر وزن بالا به محض صدور دستور توقف از حرکت بایستد و بار درون آسیاب در یک نقطه جمع شود. با استفاده از روش توقف شیب ولتاژ می توان زمان توقف را افزایش داد و توقف نرم تری را توسط سافت استارتر اجرا کرد. تصویر نمودار شیب ولتاژ را می توانید در ذیل مشاهده کنید.
همان طور که می بینید این یک روش تک پارامتری است و شما کافی است تنها زمان توقف یا همان شیب کاهش ولتاژ را خود تنظیم کنید. (نکات ایمنی در استفاده و تعمیرات سافت استارتر چیست؟)
روش کنترل تطبیقی در سافت استارتر ها
روش کنترل تطبیقی یکی از آخرین و به روز ترین نسل از روش های توقف در سافت استارترها می باشد. این روش، از یک الگوریتم هوشمند خودآموز برای دستیابی به بهترین کاهش شتاب بهره می برد و می تواند خود را با شرایط بار و موتور برای یک توقف موفق، وفق دهد.
در روش کنترل تطبیقی جریان را به گونه ای کنترل می کند که موتور در یک زمان دقیق و مورد نظر با یک پروفایل کاهش شتاب مطلوب راه اندازی شود. در حقیقت روش کنترل تطبیقی تنها روشی است که کاربر می تواند زمان دقیق راه اندازی را در دست بگیرد. روش کنترل تطبیقی می تواند در افزایش زمان توقف بارهای اینرسی پایین مورد استفاده قرار بگیرند.
قابل توجه است که روش کنترل تطبیقی نمی تواند به صورت فعالانه سرعت موتور را کم کند و همچنین نمی تواند یک موتور را سریع تر از حالت خلاص، متوقف کند. برای کاهش زمان توقف بارهای بزرگ باید از روش های ترمزی در آن ها بهره برد.( تشریح فرایند راه اندازی نرم پس از تعمیرات سافت استارتر)
هر کاربردی پروفایل توقف مطلوب خود را دارد که این پروفایل به مشخصات بار و موتور بستگی دارد. سافت استارتر با روش کنترل تطبیقی سه پروفایل مختلف را برای استفاده در کاربردهای مختلف پیش روی بهره بردار قرار می دهد. انتخاب پروفایل مناسب و مخصوص برای هر کاربرد باعث می شود نرم ترین کاهش شتاب ممکن در طول زمان توقف برای بار و موتور حاصل شود. با این حال اگر پروفایل استاپ به درستی انتخاب نشود، می تواند کلیه مزایای این روش را خنثی کند. نمودار عملکردی سه پروفایل توقف روش کنترل تطبیقی در راه اندازهای نرم را می توانید در تصویر زیر مشاهده کنید.
ظهور روش کنترل تطبیقی توانسته تحولی در کنترل پدیده ضربه قوچ در سیستم های پمپاژی که با سافت استارتر کنترل می شوند، به وجود آورده است. هر کدام از پروفایل های مورد نظر می توانند برای یک نوع سیستم پمپاژ مناسب باشد که این موضوع را می توانید در مقاله نقش راه انداز نرم در شناورها، چاه ها و پمپ های آب با جزئیات بیشتری مطالعه کنید.
امیدواریم که مطالب فوق برای شما مفید واقع شود، همچنین در وبسایت شرکت لیان الکتریک ویرا می توانید مطالب مرتبط دیگر ما در مورد سافت استارتر و تعمیرات آن را که شامل تنظیمات و تعمیرات سافت استارتر( مقدمه) می باشد را مطالعه کنید.
بدون دیدگاه